به طور خلاصه سربار جذب شده به سرباری در تولید گفته می شود که روی یک محصول تولیدی یا سایر هزینه ها قابل اعمال است. زمانی که بحث سربار تولید می شود، منظور تمام هزینه های غیر مستقیمی است که در طول فرآیند تولید متحمل می شوند. این سربار تولید معمولاً با نرخ از پیش تعیین شده محاسبه شده و به یک محصول اختصاص داده می شود. در این حالت می توان گفت محصول سربار را جذب کرده است. برای آشنایی بیشتر ما موضوع این مقاله را به سربار جذب شده و روش های محاسبه آن اختصاص داده ایم.
همان طور که اشاره کردیم سربار جذب شده، سربار تولیدی است که روی محصولات یا سایر اقلام هزینه اعمال می شود. این سربار معمولاً بر اساس نرخ تخصیص سربار از پیش تعیین شده اعمال شده است. سربار زمانی بیش از حد جذب می شود که مبلغ تخصیص یافته به یک محصول یا هزینه های دیگر از مقدار واقعی سربار متحمل شده بیشتر باشد، در مقابل زمانی که مقدار تخصیص یافته کمتر از مقدار واقعی سربار متحمل شده باشد، این مقدار جذب کمتری می شود.
با گذشت زمان، نرخ تخصیص سربار باید به گونه ای تنظیم شود که مقدار سربار جذب شده با مقدار سربار واقعی همسو شود. این بدان معناست که مقدار سربار بیش از حد جذب شده و سربار کم جذب در نهایت باید یکدیگر را جبران کنند. سربار جذب شده را با نام های دیگری همچون سربار کاربردی نیز می شناسند. برای درک کامل سربار جدب شده پیشنهاد می کنم این ویدئو را با دقت مشاهده کنید.
این ویدئو بخشی از آموزش صفر تا صد حسابداری بازار کار، سرفصل سربار جذب شده می‌باشد.
-
جذب بیش از حد و کم جذب هزینه های تولید
اگر مقدار سرباری که به محصولات تولید شده اختصاص داده شده بیش از سرباری باشد که واقعاً متحمل شده است، در این صورت محصولات هزینه های سربار را بیش از حد جذب کرده اند. به همین ترتیب، اگر مقدار سرباری که به محصول اختصاص یافته است کمتر از مقدار واقعی سرباری باشد که متحمل شده اند، محصولات کمتر جذب شده‌اند. سربار کم جذب شده و سربار بیش از حد جذب شده را به ترتیب با نام های سربار کم مصرف و سربار اضافه می شناسند.
به طور کلی ۷ روش جذب سربار وجود دارد که در ادامه بصورت اجمالی به توضیح این روشها می پردازیم:
روش هزینه مستقیم مواد : در این روش هزینه مواد مستقیم است و به عنوان پایه جذب به عمل میاید. این روش زمانی مناسب است که قیمت مواد تفاوت زیادی نداشته باشد یا هزینه مواد جزء اصلی هزینه را تشکیل دهد.
روش هزینه کار مستقیم : در این روش هزینه کار مستقیم بوده و تحت عنوان پایه جذب عمل می کند. این روش زمانی مناسب است که دستمزدها به طور قابل توجهی تغییر نمی کنند یا دستمزد مستقیم جزء اصلی هزینه را تشکیل می دهد. همچنین این روش زمانی اعمال می شود که کارایی و بهره وری در نیروی کار وجود داشته باشد.
روش درصد هزینه اولیه : در این روش سربار بر اساس مواد مستقیم و هزینه های نیروی کار مستقیم تقسیم می شود. این روش ساده و قابل محاسبه است.
روش ساعت کار مستقیم : این روش با تقسیم سربار کارخانه بر ساعات کار مستقیم محاسبه می شود. این روش برای مواردی که تولید به صورت دستی انجام می شود یا حتی برای مواردی که تولید یکنواخت نیست، بهترین روش است.
روش نرخ ساعت ماشین : این روش در خصوص صنایعی که ماشین آلات به شکل وسیع برای تولید استفاده می شوند، صدق می کند.
نرخ هر واحد روش تولید : این روش در صنایعی استفاده می شود که خروجی در واحدهای فیزیکی مانند وزن یا برخی اعداد اندازه گیری می شود. در مواردی که فقط یک نوع محصول در حال تولید است و تولید یکنواخت باشد این روش قابل اجرا است.
روش قیمت فروش : در این روش بودجه سربار بر قیمت فروش هر واحد تولیدی تقسیم می شود.
-
اضافه (کسر) جذب سربار چیست؟
برای محاسبۀ نرخ جذب سربار، لازم است که با مفهوم اضافه (کسر) جذب سربار نیز آشنا باشید. میزان انحراف سربار در اصل از مقایسۀ دو متغیر سربار واقعی و سربار جذب شده به دست می آید:
سربار واقعی – سربار جذب شده = اضافه (کسر) جذب سربار
مثبت بودن حاصل این تفریق در محاسبۀ نرخ جذب سربار به این معناست که میزان سربار جذب شده بیشتر از مقدار سربار واقعی بوده است. در مقابل، منفی بودن حاصل تفریق نیز نشان دهندۀ کسر جذب سربار است؛ به این معنا که میزان سربار جذب شده کمتر از میزان سربار واقعی شده است. فرمول های اضافه (کسر) جذب سربار به این شرح است:
سربار واقعی – سربار جذب شده = اضافه (کسر) جذب سربار
(نرخ واقعی سربار × مقدار واقعی) – (نرخ جذب سربار × مقدار واقعی) = اضافه (کسر) جذب سربار
مقدار واقعی × (نرخ واقعی سربار – نرخ جذب سربار) = اضافه (کسر) جذب سربار
مقدار سربار واقعی نیز از حاصل جمع هزینه های سربار محقق شده در طول دورۀ مالی به دست می‌آید.
اگر قصد یادگیری حسابداری از پایه تا پیشرفته را دارید با انتخاب پکیج جامع آموزش صفر تا صد حسابداری ویژه بازار کار تمام تکنیک‌ها و مهارت‌های کلیدی که لازم است برای ورود به این حرفه بیاموزید را بصورت یکجا در اختیار شما قرار خواهیم داد.
