یکی از مهمترین و تاثیر گذار ترین مواردی که در محاسبه قیمت تمام شده کالا و خدمات تاثیرگذار است حقوق و دستمزد پرسنل تولید می‌باشد که یکی از مهمترین و حساس‌ترین مباحث موجود در آموزش حسابداری صنعتی است. حسابداری که در بخش بهای تمام شده فعالیت دارد می‌بایست قادر به انجام محاسبات مربوط به حقوق دستمزد طبق قانون کار و اندازه‌گیری تاثیر آن در قیمت تمام شده باشد.
-
محاسبه حقوق و دستمزد در حسابداری صنعتی
همانطور که گفتیم دستمزد مستقیم و غیر مستقیم یکی از مواردی است که در بهای تمام شده بسیار تاثیر گذار است پس در حسابداری صنعتی می بایست اطلاعات لازم برای محاسبه و پرداخت حقوق پرسنل تولید به نحوی که در ادامه به آن می پردازیم به سرعت جمع‌آوری شده و کسورات و رقم خالص پرداخت به کارکنان محاسبه گردد.
به طور مثال اگر کارگری در روز نیمی از وقت خود را پای یک دستگاه و نیمی از زمان خود را پای دستگاه دیگر می‌گذراند باید دستمزد مستقیم را بر اساس زمانی که آن پرسنل روی آن دستگاه برای تولید محصول وقت گذاشته محاسبه تا قیمت تمام شده به واقعیت نزدیک تر شود.
-
اهمیت سند حسابداری حقوق و دستمزد
یکی از مهمترین رویدادهای مالی در حسابداری صنعتی، ثبت سند حسابداری حقوق و دستمزد است که به تاریخ آخرین روز ماه معمولا ثبت خواهد شد. در حسابداری بازرگانی و خدماتی سند حقوق و دستمزد یک سند هزینه‌ای است و بخش عمده آن مربوط به هزینه‌های پرسنلی می‌شود که مستقیما در حساب هزینه رویداد مالی آن انجام خواهد شد.
اما در حسابداری صنعتی، حقوق و مزایای سالن تولید به میزانی که هر پرسنل در ساخت آن کالا تاثیر گذار است باید مستقیما به حساب قیمت تمام شده و یا کار در جریان رفته و در این مورد از ثبت مستقیم این سند در حساب هزینه حتما خودداری نمایید.
این ویدئو بخشی از ۵۰ ساعت آموزش صفر تا صد حسابداری بازار کار، سرفصل حسابداری صنعتی می‌باشد.
-
انواع دستمزد در حسابداری صنعتی
حقوق و دستمزد در حسابداری صنعتی به دو بخش تقسیم می‌شود:
۱) دستمزد مستقیم : حقوق و مزایای پرسنلی که بطور مستقیم روی تولید یک محصول فعالیت داشته است. این هزینه جزئی از بهای کالای در جریان ساخت به شمار می رود. مانند حقوق و مزایای کارگران خط تولید، مدیر تولید، مهندس ناظر و …
۲) دستمزد غیر مستقیم : حقوق و مزایای پرسنلی که بصورت غیرمستقیم در خط تولید و تولید یک محصول نقش داشته است . این هزینه جزئی از هزینه های سربار ساخت به شمار می‌رود. مانند حقوق و مزایای نگهبان سوله، آشپزخانه کارخانه و …
-
ثبت‌های حسابداری حقوق و دستمزد
ثبت‌های حسابداری حقوق و دستمزد، دارای بخش‌های متفاوتی است که در این بخش به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
ثبت بدهکار سند حقوق و دستمزد : پارامترهای حقوق در هر شرکتی متفاوت است! حقوق کارکرد، حق مسکن، حق اولاد، اضافه‌کار، حق بیمه سهم کارفرما، جمعه کاری ،نوبت کاری و … از جمله پارامترهای هزینه های حقوق محسوب می‌شود که باید در نهایت به قیمت تمام شده محصول بسته شوند. اگر شرکت، دارای پروژه یا مرکز هزینه باشد، این هزینه‌ها به تفکیک مراکز هزینه ثبت خواهند شد.
ثبت بستانکار سند حقوق و دستمزد در بخش بستانکار سند حقوق و دستمزد مطالبات کارمندان به مبلغ حقوق، در سرفصل کل حساب‌های دریافتنی بستانکار می‌گردد. سایر بستانکاران مانند بستانکاران تجاری و غیرتجاری که اداره دارایی ( به مبلغ کسورات از حقوق ) و اداره تأمین اجتماعی ( هفت درصد سهم بیمه شده، سه درصد بیمه بیکاری ) هستند با سر فصل اداره دارایی و اداره تأمین اجتماعی در بخش حساب کل بستانکاران غیر تجاری – دولتی ثبت خواهد شد.
- جاری کارکنان به مبلغ حقوق قابل پرداخت بستانکار خواهد شد.
- بستانکاران غیرتجاری – مالیات حقوق و دستمزد به اندازه کسوارت مالیات بستانکار می‌شود.
- بستانکاران غیرتجاری – سازمان تأمین اجتماعی به اندازه ۳۰ درصد حق بیمه سهم کارفرما و کارمند بستانکار خواهد شد.
تأثیر جرائم و خسارات در سند حقوق و دستمزد :
- قسمتی از کسورات برای جرائم و خسارات ناشی از عملکرد کارکنان، در محاسبات حقوق و دستمزد، در نظر گرفته می‌شود.
- وظیفه پرداخت این جرائم بر عهده کارفرما نیست. از این رو به‌عنوان هزینه ثبت نمی‌گردد.
- برای ثبت در سند حسابداری، این جرائم را می‌بایست از هزینه‌های حقوق کسر کرد یا به‌عنوان بستانکار در یک سرفصل مجزا ثبت گردد.
نحوه ثبت مساعده یا علی‌الحساب حقوق :
مبلغ مساعده یا علی‌الحساب حقوق، از قبل توسط کارفرما پرداخت شده و تأثیری بر میزان هزینه حقوق در ثبت حسابداری ندارد و در هزینه حقوق کارفرما تغییری ایجاد نمی‌کند اما از مبلغ قابل پرداخت کم خواهد شد.
کارگری که مساعده دریافت کرده در زمان پرداخت مساعده طبق مبلغ پرداختی بدهکار شده و در هنگام ثبت این سند می‌بایست به این موضوع دقت کرد چون اگر مبلغ مساعده از مبلغ بستانکاری مجدداً کسر شود دوبار شخص بدهکار خواهد شد. میزان بستانکاری جاری کارکنان، شامل مجموع مبلغ قابل پرداخت و مساعده یا علی‌الحساب خواهد بود.
اضافه‌کار یا انجام کار اضافی در روز تعطیل، در صورتی که بصورت عرف یا روالی تصویب نشده باشد، به توافق طرفین بستگی دارد. اگر اضافه‌کار در کارگاه یا شرکت امری روتین باشد، در صورت انجام اضافه‌کار در خارج از ساعات عادی، اضافه‌کاری پرداخت می‌شود.
عدم محاسبه حق مأموریت برای کسانی که کارشان در سفر است : افرادی که از ابتدای استخدام و بر اساس قرارداد اولیه، بسته به شغل در حوزه فعالیت، شرایط کار را پذیرفته‌اند، رفت‌وآمدشان در محدوده حوزه فعالیت کارگاه مشمول مأموریت قانون کار نمی‌شوند.
نمونه ثبت سند حسابداری مساعده : حساب‌های دریافتنی – مساعده = بدهکار / نقد و بانک = بستانکار
نمونه‌ای از ثبت صدور سند وام : وام کارکنان، یکی دیگر از کسورات حقوق و دستمزد است که به‌صورت اقساط بازپرداخت می‌شود. به همین منوال، وام کارکنان بدهکار بوده و بانک به مبلغ وام بستانکار است. وام کارکنان = بدهکار / نقد و بانک = بستانکار
نمونه ثبت سند حسابداری پرداخت وام : اقساط ماهانه وام = بدهکار / وام کارکنان = بستانکار
نحوه محاسبه حقوق ماهیانه : ماه شمسی ۳۰ روزه است و حقوق کارگر بر اساس قانون کار بر مبنای ۳۰ روز محاسبه می‌شود. پرداخت مزد و مزایا در ماه‌های ۳۱ روزه به این ترتیب است که مبلغ حقوق پایه ماهانه تقسیم بر ۳۰ ضربدر ۳۱ روز و در ماه های ۲۹ روزه، مبلغ حقوق پایه ماهانه تقسیم بر ۳۰ ضربدر ۲۹ روز.
در نهایت سایر مزایا مانند خواربار و مسکن، حق اولاد و … طبق مصوبه وزارت کار به این مبلغ اضافه خواهد شد و در نهایت از مجموع حقوق و مزایای مشمول بیمه ۷ درصد سهم بیمه کارمند و در صورتی که مجموع حقوق و مزایا طبق اعلامیه سازمان امور مالیاتی مشمول مالیات حقوق شود مبلغ مالیات متعلقه از حقوق کارمد کسر و درنهایت به سازمانهای ذیربط پرداخت خواهد شد.
نحوه محاسبه انواع اضافه کاری :
- اضافه کاری = ساعات اضافه کار * ۱۴۰٪ *۲۲۰ ساعت / حقوق پایه
- بر اساس ماده ۵۹ قانون کار، شرایط اضافه کار به شرط موافقت کارگر و پرداخت ۴۰ درصد اضافه بر مزد هر ساعت کار عادی مجاز است.
- تعطیل کاری = ساعات تعطیلات کاری * ۱۴۰٪ * ۲۲۰ ساعت / حقوق پایه
- بر اساس ماده ۶۲ قانون کار، روز جمعه، روز تعطیلی کارگران با استفاده از مزد محسوب می‌شود.
- شب کاری = ساعات شب کاری * ۱۳۵ درصد * ۲۲۰ ساعت / حقوق پایه
- بر اساس ماده ۵۸ قانون کار، برای کار ساعتی در شب، فقط به کارگران غیرنوبتی، ۳۵ درصد اضافه بر مزد ساعت کار عادی داده می‌شود.
کارهای نوبت کاری ( مابین صبح و عصر )
- حقوق = ساعات نوبت کاری * ۱۱۰ ٪ * ۲۲۰ ساعت / حقوق پایه
- کار نوبت کاری که مابین صبح و عصر و شب قرار دارد.
- حقوق = ساعات نوبت کاری * ۱۱۵ درصد * ۲۲۰ ساعت / حقوق پایه
- کار نوبت کاری که مابین صبح و شب یا عصر و شب است.
- حقوق = ساعات نوبت کاری * ۱۲۲.۵٪ * ۲۲۰ ساعت / حقوق پایه
- ساعات شب کاری نیز از ساعت ۲۲ تا ۶ بامداد است.
مزایای پایان خدمت و عیدی :
- سنوات = تعداد روز کارکرد * ۳۶۵ / حقوق پایه
- عیدی = دو برابر پایه حقوق به‌عنوان عیدی در نظر گرفته می‌شود به شرطی که از سه برای حقوق سال جاری بیشتر نباشد.
- در صورت بیشتر نبودن = دو برابر پایه حقوق
- در صورت بیشتر بودن = روزهای کارکرد * ۳۶۵ / ۳ * حداقل پایه حقوق
محاسبه مأموریت : حق مأموریت، شامل پرسنلی که از محل کار خود به مسافتی بیش از ۵۰ کیلومتر اعزام شود و در محل مأموریت، یک شب یا بیشتر اقامت داشته باشد، می‌گردد. حق مأموریت، حداقل با حقوق یک روز پرسنل برابر است.
محاسبه حق اولاد : به کسانی که از سابقه بیمه آن‌ها ۷۲۰ روز گذشته باشند، پرداخت می‌گردد. این مورد تا دو فرزند قابل پرداخت است. حق اولاد به ازای داشتن هر یک فرزند = ۳ * حقوق روزانه تا حداکثر سه فرزند.
- گروه‌هایی که باید برای محاسبه حقوق و دستمزد همکاری کنند:
دایره کارگزینی: وظیفه دایره کارگزینی، تهیه دستور‌العمل‌ها و آیین‌نامه استخدام پرسنل با استناد به قوانین کار و امور اجتماعی است. آمورش، استفاده از مرخصی، شرح وظایف، انتقالات پرسنل به دیگر بخش‌ها و … از دیگر وظایف این دایره است.
دایره ثبت ورود و خروج : اطلاعات مربوط به مدت زمان کار پرسنل، حضور و غیاب و … بر عهده دایره ثبت ورود و خروج است.
دایره حسابداری : وظیفه دایره حسابداری، تهیه و تنظیم فهرست حقوق و دستمزد و مشخص کردن میزان حقوق خالص و ناخالص و محاسبه دستمزد قابل پرداخت است. اسناد و مدارک حقوق و دستمزد پرسنل در این دایره نگهداری می‌شود.
محاسبه حقوق و دستمزد در حسابداری صنعتی، از مهمترین هزینه‌های تولید به شمار می آید. حقوق و دستمزد می‌بایست ماهانه پرداخت شود و در دفاتر قانونی ثبت و بایگانی گردد تا در صورت لزوم، امکان استناد به آن‌ها وجود داشته باشد. محاسبه حقوق و دستمزد، دارای بعدهای بسیاری است که در این مقالات بعدی به آن خواهیم پرداخت.
✔️ اگر قصد یادگیری حسابداری از سطــح پایه تا پیشرفته را دارید با انتخاب پکیج جامع آموزش صفر تا صد حسابداری ویژه بازار کار تمام تکنیک‌ها و مهارت‌های کلیدی که لازم است برای ورود به این حرفه بیاموزید را بصورت یکجا در اختیار شما قرار خواهیم داد.
