مفاصا حساب بیمه تامین اجتماعی چیست؟

بیمه تامین اجتماعی یکی از ارگان‌های مهم در کشور ایران است که به منظور تامین خدمات درمانی و مستمری بازنشستگان و تامین حقوق افراد تحت پوشش خود فعالیت می‌کند. قانون نیز به منظور حمایت از این نهاد کلیدی در کشور، ساز و کارهای مختلفی را در نظر گرفته است. مفاصا حساب بیمه تامین اجتماعی یک سند معتبر است که معمولا به کمک آن، شرکت‌های پیمانکاری می‌توانند نسبت به تحویل کار خود و یا شرکت در مناقصه‌ها و دریافت وام‌های بانکی اقدام کنند.

• مفاصا حساب بیمه تامین اجتماعی به زبان ساده

مفاصا حساب بیمه به معنای تسویه کامل مانده بدهی به سازمان تامین اجتماعی است. پس از پایان هر قراردادی که میان اشخاص حقوقی و حقیقی بسته می‌شود و کالا، خدمات یا تعهدات به صورت کامل انجام می‌شوند، فرایند حسابرسی و تسویه حساب آغاز می‌گردد. در این بخش کلیه پرداخت ها، دریافت‌ها، بند‌های قرارداد و خدماتی که طرفین نسبت به انجام آن‌ها متعهد بودند، بررسی شده و ثبت می‌گردند.

اگر تمامی این دریافت‌ها و پرداخت‌ها در یک برگه یا سند رسمی ثبت شود، آن برگه تحت عنوان مفاصا حساب شناخته می‌شود. با توجه به این تعریف، بدیهی است که مفاصا حساب می‌تواند شکل‌های مختلفی داشته باشد. در این میان می‌توان به مفاصا حساب مالیاتی، گمرک، شهرداری و همچنین مفاصا حساب بیمه تامین اجتماعی اشاره کرد.

سازمان تامین اجتماعی به ازای قرارداد‌هایی که شرکت‌ها (غالبا شرکت‌های دولتی) با سایر شرکت‌های پیمانکاری عقد می‌کنند، مبلغی را به عنوان حق بیمه مطالبه می‌کند. مفاصا حساب بیمه تامین اجتماعی در واقع سندی رسمی است که در آن سازمان تامین اجتماعی اعلام می‌دارد این سازمان هیچ گونه طلب یا بدهی به شخصی حقیقی یا حقوقی ندارد. این برگه بر اساس ماده‌های ۳۷ و ۳۸ قانون تامین اجتماعی ثبت می‌شود و مدرکی مهم برای تکمیل پروژه ها، شرکت در مناقصه‌ها و یا دریافت وام از بانک‌ها محسوب می‌گردد.

• یک مثال ساده برای مفاصا حساب بیمه

تصور کنید سیستم حسابداری یک شرکت پیمانکاری را اداره می‌کنید و اخیرا برای انجام پروژه ای، با یک کارفرمای دولتی، قراردادی را عقد کرده اید. بر طبق قانون و بر اساس قرارداد عقد شده، شما مکلف هستید بخشی از درآمد خود را به عنوان مالیات به سازمان امور مالیاتی کشور بپردازید. علاوه بر آن، سازمان بیمه تامین اجتماعی نیز از محل این درآمد مبلغی را به عنوان حق بیمه دریافت می‌کند.

این ویدئو بخشی از آموزش صفر تا صد حسابداری سرفصل تنظیم لیست بیمه می‌باشد.

این مبلغ با توجه به نوع و شرایط شرکت پیمانکار (نیروی کار، مصالح استفاده شده و مکانیکی بودن خدمات) می‌تواند متفاوت باشد. پس از عقد این قرارداد، شما باید نسبت به تشکیل پرونده و دریافت کد کارگاهی اقدام کنید. برای انجام این کار، شما می‌بایست یک نسخه از قرارداد را به همراه اطلاعات مورد نیاز (که بر حسب حقیقی یا حقوقی بودن پیمانکار متفاوت هستند) به شعبه سازمان تامین اجتماعی مرتبط با محل پروژه ارائه کنید.

پس از دریافت کد کارگاهی نیز مکلف هستید ماهانه، تمامی لیست حق بیمه کارکنان خود را به این شعبه ارسال کرده و نسبت به پرداخت حق بیمه آنها، اقدام کنید. بر اساس مفاد قرارداد، پروژه‌های شرکت‌های پیمانکاری به مراحل مختلفی تقسیم بندی می‌شود و در صورت انجام تعهدات مندرج در هر بند از این قرارداد، شرکت کارفرما مبلغی را به شرکت پیمانکار به عنوان حق الزحمه پرداخت می‌کند.

به بیان دیگر، بر اساس هر صورت وضعیت در پروژه، شرکت کارفرما با شرکت پیمانکار تسویه حساب می‌کند. بر اساس حق الزحمه پرداخت شده، شرکت پیمانکار موظف است حق بیمه سازمان تامین اجتماعی را بر اساس دستورالعمل‌های موجود محاسبه و آن را به حساب سازمان واریز کند. پس از اتمام پروژه، برگه مفاصا حساب به درخواست کارفرما، از سوی سازمان صادر می‌شود.

به بیان ساده تر، شرکت پیمانکار با مراجعه به سازمان، صورت بدهی‌ها و بستانکاری‌های خود را دریافت کرده و در صورت صفر بودن میزان بدهی و بستانکاری، برگه مفاصا حساب (تسویه حساب) برای کارفرما صادر می‌شود. این برگه یک سند رسمی است و غالبا با یک مهر برجسته صادر می‌گردد. شرکت پیمانکار می‌تواند با ارائه برگه مفاصا حساب بیمه تامین اجتماعی به عنوان سندی از عملکرد خود بر اساس قرارداد منعقده، نسبت به تسویه حساب، آزاد کردن وثیقه‌ها و دریافت تمامی حق الزحمه خود اقدام کند.

بدیهی است که در صورت داشتن بدهی به سازمان تامین اجتماعی، این برگه پس از پرداخت بدهی صادر می‌شود. توجه داشته باشید که اگر قرارداد شما از نوع پیمانکاری باشد، سهم پرداخت شما به عنوان شرکت پیمانکار ۱.۶ درصد خواهد بود. در مقابل، اگر قرار داد شما از نوع مشاوره‌ای باشد، سهم پرداخت شما به عنوان شرکت پیمانکار ۳.۶ درصد خواهد بود.

مفاصا حساب بیمه تامین اجتماعی یکی از اسناد بسیار مهم برای شرکت کارفرما محسوب می‌شود. با استناد به این برگه، شرکت کارفرما می‌تواند از پرداخت هزینه‌های اضافی به سازمان تامین اجتماعی جلوگیری کرده و یا تامین خسارت‌های احتمالی از سوی پیمانکار اقدام کند.

• نحوه دریافت مفاصا حساب بیمه تامین اجتماعی

مفاصا حساب بیمه تامین اجتماعی با درخواست رسمی کارفرما صادر می‌شود. توجه داشته باشید که در این نامه باید شیوه تامین مصالح مورد نیاز پروژه به دقت ذکر شود. شما می‌توانید با در دست داشتن این درخواست و مدارک لازم به سازمان تامین اجتماعی مراجعه کنید. به همراه داشتن قرارداد، صورت وضعیت و کل مبلغ کارکرد، صورت وضعیت قطعی، گواهی معرفی کارفرما، کد کارگاهی، ردیف پیمان، آگهی تاسیس (در صورتی که پیمانکار حقوقی باشد) اساسنامه، ثبت ارزش افزوده و مدارک شناسایی برای دریافت مفاصا حساب ضروری است.

پس از مراجعه به یکی از شعبه‌های سازمان تامین اجتماعی و پس از بررسی صورت وضعیت اعلام شده برای هزینه‌های پروژه، کارشناس بیمه مبلغ مربوطه را محاسبه می‌کند. این مبلغ به صورت الکترونیکی به پیمانکار ابلاغ می‌شود. پیمانکار می‌تواند به مبلغ محاسبه شده اعتراض کند. در صورت نبود اعتراض، مبلغ حق بیمه با توجه به فیش صادر شده، پرداخت می‌گردد.

پس از تحویل رسید پرداخت به کارشناس بیمه، سند مفاصا حساب صادر می‌گردد. مفاصا حساب را می‌توان هم به صورت حضوری و هم از طریق سامانه مربوطه به صورت کاملا الکترونیکی پرداخت کرد. شما می‌توانید با مراجعه به وب سایت رسمی سازمان تامین اجتماعی و انتخاب بخش مربوط به کارفرمایان، نسبت به درخواست صدور مفاصا حساب اقدام فرمایید.

• مفاصا حساب بیمه برای چه قراردادهایی صادر می‌شود؟

مفاصا حساب بیمه تامین اجتماعی برای قرارداد‌های عمرانی، غیر عمرانی و قرارداد‌های خاص غیر عمرانی صادر می‌شود. به طور خاص هر یک از قرارداد‌ها باید ویژگی‌های زیر را دارا باشند: در قرارداد‌های عمرانی: بودجه مورد نیاز (به صورت کامل یا درصدی) باید از محل بودجه اعتبارات عمرانی دولت تامین شود. هزینه‌های مندرج در این قرارداد‌ها نیز باید مورد تایید سازمان برنامه و بودجه باشند. در قرارداد‌های پیمانکاری عمرانی ۵ درصد از نرخ مفاصا حساب بر عهده کارفرما و ۱.۶ درصد آن بر عهده پیمانکار است.

این نرخ برای قرارداد‌های مشاوره ای می‌تواند متفاوت باشد. در قرارداد‌های غیر عمرانی: این دسته از قرارداد‌ها در خصوص ارائه قطعات، مصالح و خدمات عمرانی هستند. نرخ مفاصا حساب قرارداد‌های غیر عمرانی کاملا بر عهده پیمانکار است و کارفرما در پرداخت این نرخ، سهمی ندارد. قرارداد‌های مکانیکی و غیرمکانیکی که در گروه قراردادهای غیر عمرانی قرار می‌گیرند، نرخ مفاصا حساب متفاوتی دارند و سهم کارفرما و پیمانکار با توجه به نوع و جزئیات قرارداد، در آن‌ها متفاوت است.

در قرارداد‌های خاص غیر عمرانی: قرارداد‌های پیمانکاری با موضوع انجام خدمات حسابرسی، گازرسانی، نگهداری و ایجاد فضای سبز، خرید و فروش کالا و خدمات و موارد مشابه در گروه قراردادها خاص غیر عمرانی قرار می‌گیرد و مفاصا حساب با توجه به مفاد قرارداد، نوع و شرایط آن‌ها و همچنین بر اساس مصوبات سازمان تامین اجتماعی تعیین و دریافت می‌گردد. قراردادهای پیمانکاری موسسات حسابرسی، مفاصا حساب و حق بیمه بر اساس دفاتر قانونی مجموعه انجام می‌شود.

همچنین قرارداد‌های شرکت‌های کامپیوتری که خدمات و محصولات سخت افزاری و نرم افزاری ارائه می‌کنند و همچنین سیستم‌های اطلاعاتی، عملیاتی و پشتیبانی را برای کارفرمایان طراحی و تامین می‌کنند، در صورت وجود کارگاه ثبت شده، مشمول پرداخت مفاصا حساب بیمه تامین اجتماعی می‌شوند. قرارداد‌های خاص غیر عمرانی که شامل اجاره انواع ماشین آلات صنعتی، کشاورزی و تجاری می‌شوند، به شرط عدم ارائه خدمات انسانی (مانند رانندگان ماشین آلات) مشمول مفاصا حساب بیمه تامین اجتماعی می‌شوند.

قراردادهای پیمانکاری که در اجرای آنها از نیرو کار استفاده شود، مشمول پرداخت مفاصا حساب بیمه تامین اجتماعی می‌شوند. به بیان ساده تر، اگر پیمانکار مفاد قرارداد را شخصا و بدون استفاده از نیروی کاری انجام دهد، کارفرما مکلف به اجرای ماده ۳۸ قانون نخواهد شد.

• نتیجه گیری :

پس بر اساس تعاریف اقتصاد، هر تولید نتیجه مستقیم دو عامل مهم است: نیروی انسانی و سرمایه. سازمان تامین اجتماعی به عنوان بزرگترین سازمان بازنشستگی کشور، بیمه و حمایت از نیروی انسانی دخیل در فرایند تولید کالا یا خدمات را بر عهده دارد. بسیاری از شرکت‌ها در قالب قراردادهای پیمانکاری از نیروی انسانی در جهت تولید کالا یا خدمات بهره می‌گیرند.

سازمان تامین اجتماعی کشور به منظور حمایت از نیروی کار انسانی که زیر چتر قراردادهای پیمانکاری به کارفرما ارائه خدمت می‌کنند، قوانین مختلفی را در نظر گرفته است. بررسی قرارداد‌های پیمانکاری و لزوم درخواست برای مفاصا حساب از جمله این قوانین هستند. قرارداد‌های پیمانکاری می‌توانند بسیار پیچیده باشند. از سویی دیگر، بسیاری از کارفرمایان با جزئیات، مقررات و تبصره‌های لازم برای چنین قرارداد هایی آگاهی ندارند.

در نتیجه این امر، آمار نشان می دهد که امروزه سهم بالایی از بدهی‌های کارفرمایان به سازمان تامین اجتماعی، به قرارداد های پیمانکاری و محاسبات مفاصا حساب‌های بیمه مربوط می‌شود. بدیهی است که استفاده از نیروی کار حاذق و آموزش دیده در زمینه حسابداری و به ویژه قوانین مربوط با قرارداد‌های پیمانکاری و قوانین سازمان تامین اجتماعی، می‌تواند تا حد بسیار زیادی از بروز مشکلات و خسارت‌های مالی هنگفتی جلوگیری کند.

اگر قصد یادگیری حسابداری از پایه تا پیشرفته را دارید با انتخاب پکیج جامع آموزش صفر تا صد حسابداری ویژه بازار کار تمام تکنیک‌ها و مهارت‌های کلیدی که لازم است برای ورود به این حرفه بیاموزید را بصورت یکجا در اختیار شما قرار خواهیم داد.