حسابداری پیمانکاری فرایند پیچیده و دشواری است. این نوع از حسابداری شامل وام، صدور صورت‌حساب، هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم و دیگر معاملات معمولی در این حرفه است. همچنین شرایط مالیاتی پیچیده‌ای در این فرایند وجود دارد. در این مقاله به سراغ صفر تا صد حسابداری پیمانکاری می‌رویم، سپس چند مورد از بهترین روش‌های حسابداری پیمانکاری را معرفی خواهیم کرد.
-
آشنایی با حسابداری پیمانکاری
در این بخش می‌خواهیم به مبحث حسابداری پیمانکاری بپردازیم ،مقوله‌ای که شاید برای خیلی‌ها تازگی داشته باشد و تا به حال به آن فکر نکرده باشند و شاید نمی‌دانند که چه رابطه‌ای بین حسابداری و پیمانکاری وجود دارد. این سوء تفاهم از کجا نشات گرفته؟
هنگامی که به واژه پیمانکاری اشاره می کنیم، ناخودآگاه ذهن ما به تعریفی از آن می‌رود که بعضا شنیده‌ایم به سازمان، گروه یا انسانی گفته می‌شود که با افراد یا سازمانی تحت عنوان کارفرما قراردادی امضا می‌کند که پروژه‌ای را از مرحله اولیه تا مرحله نهایی انجام دهد.
این ویدئو بخشی از ۱۰ ساعت آموزش حسابداری پیمانکاری میباشد.
برداشت عامیانه‌ای که از کلمه پیمانکاری در اذهان مردم قرار دارد این است که او را شخصی می‌پندارند که جهت انجام امور اجرایی پروژه‌ای ماموریت پیدا می‌کند تا آن را به انتها برساند که غالباً آن را در امور ساختمانی و یا امور نظافتی خلاصه می‌کنند. ولی اگر نگاهی جامع به این مبحث پیمانکاری داشته باشید قطعاً متوجه خواهید شد که بخش عمده‌ای از کار را همین مورد حسابداری برگزار می‌کند.
کافیست پروژه اندکی وسعت پیدا کند یا اینکه دارای پیمانکار اصلی و پیمانکار فرعی باشد و اشخاص مختلف و امورات متفاوتی در آن انجام شود، در اینجاست که متوجه اهمیت پیمانکاری در حسابداری خواهیم شد.
-
مراحل صفر تا صد حسابداری پیمانکاری
- مرحله‌ی ۱
لغات صنعت پیمانکاری را فرا بگیرید. به‌منظور یادگیری مهارت‌های حسابداری پیمانکاری به‌صورت تخصصی، شما باید اصطلاحات مورد نیاز را یاد بگیرید. ممکن است در مورد حسابداری عمومی اطلاعات داشته باشید اما شما لازم است به کلمات و اصطلاحات خاص مربوط به صنعت از جمله برآورد و شرایط قرارداد را فرا بگیرید.
هر گزارش در کسب و کار پیمانکاری میتواند نسبت به گزارش دیگر متفاوت باشد. شما ممکن است گزارش‌هایی شامل صدور صورت‌حساب به مشتریان و یا پیمانکاران اصلی و یا گزارش‌هایی در مورد سودآوری پروژه و هزینه‌های غیر مستقیم ارائه دهید.
به دنبال مشاغلی در کسب و کار که با پیمانکاری سر و کار دارند بگردید و درخواست دهید. در کلاس‌های آموزش حسابداری بازار کار که این نوع حسابداری را آموزش می‌دهند، شرکت کنید. با نگاهی به فایل‌ها و حضور در کسب و کار پیمانکاری می‌توانید در مورد مسائل حسابداری و مشکلات مربوط به این صنعت اطلاعات کسب کنید.
هیچ‌چیز مانند آموزش صفر تا صد حسابداری پیمانکاری ضمن شغل برای خود را نشان دادن در این بخش مؤثر نیست. تا آنجا که می‌توانید در طول این دوره آموزش حسابداری در مورد روش درصد تکمیل کار برای محاسبه درآمد دانش کسب کنید. روش درصد تکمیل کار، یک روش حسابداری معمول برای شناسایی درآمدها به هنگام پیشرفت کار است نه زمانی که پروژه به اتمام رسیده است.
در کلاس‌ها و دوره‌هایی در مورد حسابداری پیمانکاری ثبت‌نام کنید. حضور در این دوره‌ها و کلاس‌های آموزش حسابداری بسیار مفید است به‌خصوص اگر در زمینه موردنیاز دانش اولیه را داشته باشید. بسیاری از دانشکده‌ها و دوره‌های فراگیر در دانشگاه‌های محلی شما به برگزاری این نوع کلاس‌های آموزش حسابداری می‌پردازند. به دنبال یک کارگاه آموزش حسابداری باشید که اصول حسابداری پیمانکاری را تدریس کنند. همچنین، یادگیری نرم افزار برای صنعت پیمانکاری را فراموش نکنید.
بسیاری اوقات، اگر شما دانش اولیه خوبی از حسابداری داشته باشید هم می‌توانید آموزش حسابداری کاربردی مانند حسابداری پیمانکاری و نحوه استفاده از نرم افزار را فرابگیرید. در ادامه‌ی مقاله به چند نمونه از بهترین روش‌های حسابداری پیمانکاری اشاره می‌کنیم که فراگیری آنها برای کسب مشاغل حسابداری در این صنعت ضروری است:
در یک کسب و کار پیمانکاری، ممکن است انواع پروژه‌ها و مشاغل وجود داشته باشد که طول پروژه و حجم پروژه متفاوت باشد. به همین خاطر، تطبیق دادن دقیق هزینه‌ها با درآمد کاری دشوار است. به دلیل تعداد معاملاتی که در طول دوره یک پروژه رخ می‌دهد، هزینه‌یابی شغل یک کار ضروری در حسابداری است. هزینه‌یابی شغل به معنی تخصیص تمام هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم و درآمد به هر شغل مربوطه است.
هزینه‌یابی شغل نه‌تنها آماده‌سازی مالیاتی برای حسابداران را تسهیل می‌کند بلکه اطلاعات دقیق در مورد سودآوری یک قرارداد فراهم می‌کند. اساساً، هزینه‌یابی شغل فوق‌العاده کارآمد است و یک گام ضروری برای کمک به پیگیری درآمد و هزینه در سراسر هر پروژه پیمانکاری است.
-
درصد تکمیل کار یا درصد پیشرفت کار
یکی از بهترین شیوه‌های حسابداری پیمانکاری که طی دوره‌ی آموزش حسابداری بازار کار خود باید فرا بگیرید روش درصد تکمیل کار است. روش درصد تکمیل کار به توانایی کسب و کار پیمانکاری برای مطابقت دادن درآمدها و هزینه‌ها اشاره دارد. به دلیل اینکه مدت‌زمان قراردادها مختلف است و تعداد مشاغل زیاد است، انجام این کار اغلب دشوار است.
با این حال، در طول روند پیمانکاری، پیمانکاران می‌توانند از روش درصد تکمیل کار برای تعیین سود یا زیان‌آور بودن پروژه استفاده کنند. مجموع هزینه‌های متحمل‌شده در کار را می‌توان بر هزینه کل برآوردشده کار تقسیم کرد تا مقدار سود یا زیان کار محاسبه شود.
ضرب کردن سود ناخالص برآورد شده بر درصد تکمیل کار برای تعیین سود ناخالص برآورد شده است. محاسبه‌ی سود بر اساس درصد تکمیل کار، یک روش دقیق برای حسابداران برای پیگیری یک پروژه است. اگرچه حسابداران برآوردها را انجام می‌دهند ولی محاسبات همیشه بدون اشتباه نیست. حسابداران اطلاعات مالی مربوط به شرکت را حتی قبل از اتمام یک پروژه ارائه می‌دهند؛ بنابراین، فرا گرفتن این روش در طی دوره آموزش حسابداری بازار کار ضروری است.
درآمدها تا اتمام پروژه در صورت‌های مالی گزارش نمی‌شود. این روش برای قراردادهای کوتاه‌مدت کمتر از دو سال مناسب است و یک سود ناخالص متوسط کمتر از ۱ میلیون دلاری دارد. همچنین این روش مناسب پیمانکارانی است که ترجیح می‌دهند مالیات خود را به تاخیر اندازند. بااین‌حال، می‌توان هزینه مواد حاصل از منابع اختصاص داده شده را بدون باز کردن یک حساب دفتر کل هزینه در قرارداد گنجاند. این نوع هزینه‌ها تا زمانی که به‌طور کامل در پروژه مورد استفاده قرار گیرند دارایی محسوب می‌شوند و پس از پایان کار کسر می‌گردند.
این مقاله بخشی از ۱۰ ساعت آموزش حسابداری پیمانکاری میباشد.
-
استفاده از نرم افزار برای تسهیل فرایند حسابداری
در طول آموزش صفر تا صد حسابداری پیمانکاری نرم افزارهایی مانند نسخه پیمانکاری نرم افزار هلو برای سهولت و تسریع فرایند حسابداری معرفی شده و روش استفاده از این نرم افزارها را می‌آموزید. بسیاری از روش‌های مورد بحث در این مقاله، از جمله هزینه‌یابی شغل و ردیابی مالی را می‌توان از طریق نرم افزار پیمانکاری یکپارچه انجام داد.
دیگر ویژگی‌های نرم افزار، امنیت و حسابرسی برای جلوگیری از خطرات و همچنین گزارش سریع و به موقع است. تعدادی از کسب و کارهای آینده‌نگر به استفاده از یک نرم افزار حسابداری روی آورده و نه تنها در حسابداری بلکه در دیگر حوزه‌های شرکت نیز اثربخشی آن را دیده‌اند.
-
استراتژی‌های گزارش مالیات
همانطور که در مقاله اظهارنامه مالیاتی و آنچه باید از آن بدانیم اشاره کردیم، روش‌های درصد تکمیل کار و تکمیل قرارداد به‌طور عمده نسبت به روش گزارش مالیات متفاوت است. برای قراردادهای تکمیل‌شده، درآمدها و هزینه‌ها پس از اتمام کار شناسایی می‌شود. پیمانکاران می‌توانند مالیات خود را تا زمانی که پروژه به اتمام می‌رسد به تاخیر بیندازند. با این حال، از آنجایی‌که کشورها هرچند وقت یک‌بار قوانین مالیاتی خود را اصلاح می‌کنند ممکن است فشار مالیاتی بر این شرکت را در دراز مدت افزایش یابد.
علاوه بر این، در صورتی که پیمانکاران در وهله‌ی اول هیچ پرونده مالیاتی معتبر نداشته باشند این روش چالش‌هایی را پیش روی پیمانکارانی قرار می‌دهد که به دنبال جذب سرمایه‌گذاران دیگر به شرکت خود هستند. باوجوداین، رویکرد قراردادهای تکمیل‌شده ارجح‌ترین روش در این صنعت است. روش درصد تکمیل کار در مبارزه با نوسانات مالیاتی مؤثر است و یکی از بهترین روش‌ها برای قراردادهای بلندمدت است.
با این‌حال، برای اینکه پرداخت مالیات در این روش به تاخیر انداخته شود مجوزهای خاصی را باید از سرویس درآمد داخلی (IRS) دریافت کرد. شرکت‌ها همچنین ممکن است لازم باشد متخصص مالیاتی دارای مجوز را برای مشاوره در مورد نحوه به تاخیر انداختن مالیات‌ها استخدام کنند.
-
روش درصد پیشرفت کار در حسابداری پیمانکاری چیست؟
طبق استاندارد حسابداری شماره ۹ شرکت‌های پیمانکاری را ملزم به شناسایی درآمد پیمانکاری بلند مدت به روش درصد پیشرفت کار (هزینه به هزینه) می‌کند. در این روش پیمانکار باید هزینه‌های کل پروژه را برآورد کرده و بر مبنای آن و متناسب با هزینه‌های واقعی تحقق یافته درآمد هر دوره مالی را شناسایی کند.
نتایج حاصل از محاسبات یادشده همیشه با صورت وضعیت‌های ارسالی و تایید شده توسط کارفرمایان متفاوت است و اختلاف موجود بین صورت وضعیت‌های تایید شده و درآمد شناسایی شده به روش هزینه به هزینه در ترازنامه تحت عنوان مبلغ قابل بازیافت پیمانها و یا مازاد کار گواهی شده درج می‌شود.
نکته قابل تامل به لحاظ مالیاتی این است که وقتی درآمد بر مبنای هزینه‌های تحقق یافته شناسایی و ثبت می‌شود اگر هزینه‌ای توسط ممیزان مالیاتی برگشت داده شود (یا غیر‌قابل قبول شناخته شود) تکلیف درآمد متناظر آن چه می‌شود. برای اینکه موضوع روشن تر شود مثالی به شرح زیر آورده شده است:
شرکت A ابتدای سال ۸۹ قراردادی بلند مدت به مبلغ ۵۰۰۰ میلیون ریال با کارفرمای خود منعقد می‌کند. در پایان سال ۸۹ برآوردهای انجام شده نشان می‌دهد که کل هزینه طرح ۴۵۰۰ میلیون ریال است و در واقع شرکت از محل قرارداد یادشده ۵۰۰ میلیون ریال سود برآوردی کسب خواهد کرد. در سال ۸۹ شرکت از بابت اجرای این قرارداد، ۴۰۰ میلیون ریال هزینه شناسایی و در دفاتر خود ثبت کرده است؛ بنابراین درآمدی که شرکت در سال ۱۳۸۹ در دفاتر شناسایی و ثبت می‌کند به شرح زیر است :
درآمد شناسایی شده برای سال ۹۹
۴۴۴ = ۵۰۰۰ * (۴۵۰۰ / ۴۰۰)
سود شناسایی شده در سال هشتاد و نه : ۴۴ = ۴۰۰ – ۴۴۴
حال فرض کنیم ممیزان مالیاتی در هنگام رسیدگی به دفاتر شرکت A ، بیست میلیون ریال از هزینه‌های شرکت را غیر‌قابل قبول تشخیص داده و از هزینه‌های شرکت حذف کنند. در آن صورت سود شرکت A به ۶۴ میلیون ریال (۲۰+۴۴) افزایش می‌یابد و در عمل مالیات شرکت۱،۵ برابر می‌شود و غافل از اینکه ۲۰ میلیون ریال هزینه برگشتی اثر مستقیمی بر میزان درآمد شرکت داشته است که اگر آن هزینه برگشت شود؛ بنابراین باید درآمد متناظر نیز به شرح زیر محاسبه و کسر شود :
درآمد شناسایی شده پس از برگشت هزینه‌ها
۴۲۲ = ۵۰۰۰ * [ ۴۵۰۰ / (۲۰ – ۴۰۰ )]
میزان تعدیل درآمد : ۲۲=۴۲۲-۴۴۴
همان‌گونه که ملاحظه می‌شود اثر برگشت هزینه‌ها بر درآمد بیش از هزینه‌های برگشتی است و در آن صورت به لحاظ مالیاتی سود مشمول مالیات از ۴۴ میلیون ریال به ۲۲ میلیون ریال کاهش می‌باید.بنابراین اگر سازمان امور مالیاتی چنین تاثیری را نادیده انگارد، به میزان هزینه‌های برگشت شده سود شرکت را افزایش داده است.
در حالی که درآمد واقعی یک پروژه در پایان پروژه مشخص می‌شود و درآمدهای شناسایی شده در طول دوره اجرای پروژه همیشه بر مبنای برآوردها انجام می‌شود و این برآوردها به دلایل مختلف از جمله تورم، نوسانات نرخ ارز، هزینه‌های پیش‌بینی نشده و … همیشه دستخوش تغییر بوده؛ بنابراین بسیار اتفاق می‌افتد که پروژه‌ای در سال‌های اول کار دارای سود بوده و مالیات آن هم پرداخت شده است.
ولی درنهایت به دلایل بالا به زیان منتج شده است. بنابراین انتظار می‌رود ممیزان مالیاتی همیشه با دانش روز مالی آشنایی کافی داشته باشند تا حقی از مودیان مالیاتی تضییع نشود.
-
اثر فناوری بر حسابداری پیمانکاری
اگر دقت کنید همیشه در اکثر تصاویری که مربوط به حسابداری می‌توان جستجو کرد، عکس ماشین حسابی وجود دارد که نشان‌دهنده اهمیت حسابداری در امر پیمانکاری است. دستمزد کارگران و مهندسان پروژه، متناسب با میزان حضور در پروژه و تخصص آنها، خرید اقلام مربوطه، مبالغ واریزی از طرف کارفرما و مبالغ خرج شده از طرف پیمانکار و هزینه‌های جاری کار و خیلی دیگر از اموراتی که می‌بایست توسط یک حسابدار مورد محاسبه قرار گیرد.
پس اگر قرار است که حرفه‌ی پیمانکاری را پیشه کنید و یا اینکه پیمانکاری را می‌شناسید که از حسابداری بی‌بهره است، حتماً او را به اهمیت این موضوع آشنا کنید و خودتان نیز آموزش‌ها‌ی لازم را در این زمینه ببرید. قطعاً در بحث حسابداری پیمانکاری نرم افزار هلو میتواند بهترین حسابدار شما باشد، با خرید نسخه پیمانکاری نرم افزار هلو می‌توانید تمامی امور حسابداری خود را در این بخش انجام دهید ضمنا، قیمت نرم افزار هلو بسیار مقرون به صرفه است.
-
نکات کلیدی در حسابداری پیمانکاری
در اقصی نقاط جهان، اکثر کارفرمایان پروژه‌های بزرگ و پیچیده ی دولتی، مثل عملیات عمرانی و طولانی مدتی که برای شروع به کار نیاز به یک تیم حرفه ای دارند را، به وسیله ی مزایده به شرکت‌های مورد اطمینان واگذار می‌کنند. در طی پروسه‌ی این واگذاری، قراردادی بین طرفین منعقد می‌گردد. قرارداد مربوطه، میتواند متعلق به یک پروژه‌ی راه‌سازی، برج سازی، جاده کشی، شهرک سازی و یا هواپیماسازی باشد.
کلیه‌ی امور مالی و حسابداری این دست از پروژه‌های عمرانی، تحت عنوان یکی از مهمترین موارد درسی در دوره‌های آموزش حسابداری، یعنی سرفصل حسابداری پیمانکاری آموزش داده می‌شود. یکی از عوامل قابل توجه، در اجرای بی نقص یک پروژه، حسابداری پیمانکاری آن میباشد. چرا که سود و یا زیان عملیات در حال اجرا از این طریق قابل تعیین خواهد بود.
به عبارتی، در انجام یک پروژه بسیار مهم است که عاملین اجرایی بدانند به چه اندازه ای هزینه کرده‌اند و چقدر درآمد داشته‌اند. این نوع از حسابداری، از نظر پایه و اساس مشابه حسابداری کلیه ی شرکت‌ها میباشد. اما دارای نکات کلیدی و مهمی است، که یکی از رسالت‌های آموزش حسابداری بیان این موارد میباشد. در نتیجه در ادامه‌ی این مقاله با ما همراه باشید.
-
موارد قابل توجه حسابداری پیمانکاری
حسابدار یک پروژه‌ی پیمانکاری، وظیفه دارد محاسبات خود را بر اساس قوانین فراگرفته شده در طی دوره‌های آموزش حسابداری، به صورت دقیق و منظم انجام دهد. به گونه‌ای که پس از اتمام عملیات، بتوان سود و زیان حاصل را تعیین نمود. برای موفقیت در این امر، لازم است توجه ویژه ای به نکات ذیل داشت.
۱ – در صورتی که شرکت پیمانکار هزینه‌هایی را قبل از پذیرش پروژه و اعلام مزایده‌ی عمومی صرف کرده باشد؛ مثل: هزینه های کسب اطلاع از شرایط و زمان برگزاری مزایده، تحقیقات اولیه و … باید در محاسبات حسابداری پیمانکاری در نظر گرفته شده و در نهایت از درآمد به دست آمده کسر گردد.
۲ – مخارج در حسابداری پروژه های عمرانی و پیمانکاری به سه گروه تقسیم می شوند : اول : هزینه‌های مستقیم، مانند هزینه‌ی خرید ابزار مورد نیاز، حقوق و دستمزد پرسنل، استهلاک وسایل کار و … دوم : هزینه‌های غیر مستقیم، مانند هزینه‌ی تعمیرات، طراحی، کارگاهی و … سوم : هزینه‌های بدون ارتباط مانند: هزینه‌های انباشت پروژه (تحقیق، توسعه، استهلاک ابزاری که استفاده نشدند و …)
۳ – سومین نکته‌ی طلایی در فراگیری آموزش حسابداری پیمانکاری، آشنایی کامل بر قوانین مالیات میباشد. پیرو قانون مالیات‌های مستقیم، کارفرما موظف به کسر ۳ درصد مالیات (به صورت علی الحساب) از مبلغ صورت وضعیت میباشد. این مبلغ می‌بایست نهایت تا ۳۰ روز بعد به حساب سازمان مالیاتی کشور واریز گردد و رسید پرداخت در اختیار پیمانکار قرار بگیرد.
در صورت عدم رعایت این مورد، احتمال بروز جرایمی از سوی اداره ی مالیات وجود خواهد داشت. در نظر داشته باشید، این مبلغ مالیات، از نظر پیمانکار در حسابی تحت عنوان پیش پرداخت قرار خواهد گرفت و مالیات عملکرد سالانه (با کسر پیش پرداخت ها) بر طبق رسیدگی و نظر اداره مالیات مشخص می‌گردد.
۴ – از دیگر مواردی که یادگیری آن در طی گذراندن دوره های آموزش حسابداری حائز اهمیت میباشد، دروس مرتبط با قوانین بیمه است. مطابق با قوانین تامین اجتماعی، کارفرما می‌بایست از هر صورت وضعیت پنج درصد ناخالص کارکرد را به عنوان آخرین قسط کارکنان پروژه کسر نموده و آن را پیش خود نگه دارد؛ تا زمانی که مفاصا حساب توسط سازمان تامین اجتماعی صادر شود.
۵ – یک حسابدار پیمانکاری، موظف به تهیه ی صورت وضعیت میباشد. این کار بنا به حجم تراکنش های مالی پروژه، به صورت ماهانه و یا هفتگی می‌بایست در اختیار کارفرما قرار بگیرد. در نظر داشته باشید، این صورت وضعیت‌ها به صورت علی‌الحساب بوده و خالص آنها پس از کسر مواردی از جمله مالیات، بیمه، اقساط پیش دریافت، سپرده حسن انجام کار و … قابل ارائه خواهند بود.
✔️ اگر قصد یادگیری حسابداری از پایه تا پیشرفته را دارید با انتخاب پکیج صفر تا صد حسابداری ویژه بازار کار تمام تکنیک‌ها و مهارت‌های کلیدی که لازم است برای ورود به این حرفه بیاموزید را بصورت یکجا در اختیار شما قرار خواهیم داد.
