زمانی که افراد حقیقی یا حقوقی سهامی را از شرکتی خریداری می کنند، دارای حقوقی نیز می باشند، که به آن ارزش ویژه یا حقوق صاحب سهام می گویند. حقوق صاحب سهام یا ارزش ویژه، در حقیقت مالکیت یا شراکت افراد حقیقی یا حقوقی در دارایی های شرکت می باشد.
حتی اگر شرکتی به هر دلیلی از کار خود دست کشید و یا منحل شد، حقوق صاحبان سهام از دارایی های باقی مانده آن شرکت، به میزان هر فرد حقیقی یا حقوقی تقسیم می شود. البته باید خاطر نشان کرد که حقوق صاحبان سهام، عدد مشخص و ثابتی ندارد. بلکه می تواند در طول زمان این عدد متغیر باشد.
چون امکان دارد در گذر زمان دارایی های شرکت بیشتر شود یا ارزش سهام آن بالا رود. بنابراین ارزش حقوق صاحبان سهام نیز افزایش می یابد. حتی ممکن است در مواردی سهام شرکت کاهش یابد و شرکت با رکود مواجه شود پس در این صورت هم سود صاحبان سهام کاهش می یابد.
اما اگر قصد خرید سهام را دارید، بهتر است از سهام شرکت هایی استفاده کنید، که رشد اقتصادی روز افزون و خوبی را دارا می باشند. تشخیص این موضوع که چه شرکتی از سود و رشد اقتصادی خوبی برخوردار است، نیاز به علم و آگاهی دارد. در حقیقت حقوق صاحبان سهام یا حقوق مالکانه فعلی شامل سرمایه، سود و زیان انباشته، اندوخته ها، تقسیم سود و سود سهام می باشد. طبق استاندارد حسابداری شماره یک (تجدید نظر شده) که از ابتدای سال ۱۳۹۸ عنوان “حقوق صاحبان سهام” به “حقوق مالکانه” تغییر نام پیدا کرده است.
-
فرمول محاسبه حقوق مالکانه
حقوق مالکانه یا خالص داراییها، حق مالی (منافع) باقیمانده در داراییهای یک واحد تجاری پس از کسر کل بدهیها از کل داراییها است. به علت اینکه حقوق مالکان، یـک حـق باقیمانده اسـت، نـمـی تـوان آن را مـسـتـقـل از داراییها و بدهیها اندازهگیری نـمـود. رابـطـۀ بـیـن داراییها، بدهیها و حقوق مالکان، مبنایی اسـت برای معادله حسابداری :
حقوق مالکان + بدهیها = داراییها
که با تغییر محل عناصر تشکیل دهنده معادله حسابداری خواهیم داشت :
بدهیها – داراییها = حقوق مالکان پس حقوق مالکان عبارت است از کل داراییها منهای کل بدهیها.
-
تعریف سهام و اوراق بهادار
هر فرد برای خریداری سهام، حقوق و مزایایی دارد. شما زمانی که از شرکتی سهامی را خریداری می کنید، صاحبان سهام در قبال شما تعهداتی را باید انجام دهند. تعهداتی که صاحبان سهام نسبت به خریداران دارند، در آموزش حسابداری بدان اشاره شده است. صاحبان سهام متعهد هستند که به تمامی تعهداتشان عمل کنند.
سود سهام هر شرکت را از باقیمانده منافع مالکین شرکت و کسر بدهی های مربوط به شرکت بدست می آید. اهدافی همچون تعیین منابع سرمایه شرکت، تعیین سود سهام، تعیین سرمایه های قانونی و ثبت شده در آموزش حسابداری دنبال می شود.
در واقع سندهایی که نشان دهنده ی دارایی ها و مالکیت حقیقی یا حقوقی افراد هستند را، اوراق بهادار می نامند. تمامی این سندها یا اوراق بهادار دارای ارزش مالی می باشند، که در واقع نشانه دهنده ی طلب افراد مالک از شرکت ها هستند. همچنین در حسابداری برای سهام هم تعریف مشخصی شده است.
سهام همان اوراق بهاداری است که نشان دهنده ی آن است که شما صاحب چه درصدی از سود شرکت هستید. شاید محاسبه ی این موارد در بازار بورس کمی دشوار و پیچیده باشد. اما شناخت و آشنایی با تعاریف آن می تواند کمکی خوب و مفید برای شما باشد. تمامی این تعاریف و مباحث در آموزش حسابداری بیان شده است.
تعهدات صاحبان سهام، باید در زمان ثبت دارایی های جاری شرکت مشخص گردد. تعهدات صاحب سهام شامل دو بخش پرداخت کل مبلغ تعهد شده توسط صاحبان سهام و خودداری کردن صاحبان سهام از پرداخت مبالغ تعهد شده است. اگر این تعهدات در دارایی های غیر نقدی باشد، باید به ارزش منصفانه دارایی توجه شود. اما اگر تعهدات صاحبان سهام در انتشار و انتقال سهام به صورت یکجا باشد، باید روش های مختلفی برای ارزش نوع سهام ثبت گردد. در ادامه لازم است این نکته را نیز بدانید که اقتصادهایی که همچون اقتصاد ایران تورمی است، لازم است دارایی شرکت ها در طبقات مختلف تجدید ارزیابی شوند تا چرخه تولید و سرمایه گذاری رو به زوال نرود.
اگر قصد یادگیری حسابداری از پایه تا پیشرفته را دارید با انتخاب پکیج جامع آموزش صفر تا صد حسابداری ویژه بازار کار تمام تکنیک‌ها و مهارت‌های کلیدی که لازم است برای ورود به این حرفه بیاموزید را بصورت یکجا در اختیار شما قرار خواهیم داد.
