یکی از سه رکن و ضلع اصلی حسابداری صنعتی که نقش بسیار مهمی را در این نوع از حسابداری ایفا می‌کنند، کالای در جریان ساخت است. در واقع اگر شرکتی قصد دارد فعالیت خود را آغاز کند، حتماً باید به درک در رابطه با این موضوع و مطالب آن رسیده باشد و بدانند ماهیت این معقوله چه بوده و چه کاربردهایی دارد. اما متأسفانه بیشتر حسابداران به دلیل سخت بودن موجودی کالای در جریان ساخت آن را از گردش حساب حذف نموده و بطور کامل نادیده می‌گیرند.
قطعاً این اشتباه عواقب جبران‌ناپذیری داشته و بخش عظیمی از موجودی‌ها در گزارشات حسابداری به‌طور کامل نابود میگردد و درنهایت در هنگام جمع‌آوری، بازنویسی و ارائه اطلاعات، قسمت های مختلف از گزارشات ناقص بوده و ایراد و اشکالاتی در آن یافت می‌شود. این موضوع برای کسانی که قصد دارند به آموزش حسابداری بپردازند جزو دروس کاربردی می باشد. برای اینکه بتوانید با کالای در جریان ساخت در حسابداری صنعتی بیشتر آشنا شوید و به مفهوم بهتری از آن دست یابید به شما توصیه می‌کنیم تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
-
بررسی مفهوم کالای در جریان ساخت
به بخشی از موجودی‌های جنسی در یک واحد تولیدی که در حال ساخت و در خط تولید هستند و نه مواد اولیه محسوب می شوند و نه محصول تکمیل شده کالای در جریان ساخت گفته می‌شود. در حقیقت به کالاهایی که بصورت نیمه تمام و ناتمام از خط تولید به انبار منتقل می‌شوند، مفهوم کالای در جریان ساخت در حسابداری صنعتی اطلاق میگردد. برخی افراد تصور می‌کنند که این مفهوم با موجودی کالای نیمه ساخته یکسان بوده و هیچ تفاوتی بین این دو وجود ندارد. اما باید بگوییم جریان کالای در جریان ساخت به‌طور کامل با موجودی کالای نیمه ساخته متفاوت بوده و به‌طور کلی نقطه اشتراکی بین آنها وجود ندارد.
به زبان ساده کالای در جریان ساخت به اقلام در حال پردازش و نیمه تمام یک شرکت که منتظر تکمیل و فروش نهایی یا ارزشیابی هستند، اطلاق می‌شود. این موارد یا فقط ساخته می‌شوند یا منتظر پردازش بیشتر در یک صف هستند. کالای در جریان ساخت معمولا مقداری از مواد خام را در ابتدای فرایند می گیرد و در فرایند تولید هزینه های اضافی در هر بخش تولید به آن اضافه می شود. کالای در جریان ساخت معمولاً در پایان دوره حسابداری اندازه گیری می شود. بعبارت دیگر کالای در جریان ساخت هنگامی اندازه گیری می گردد که مواد خام در یکی از دسته های تولید قرار گرفته و به کالا تبدیل شده باشند.
این ویدئو بخشی از ۵۰ ساعت آموزش صفر تا صد حسابداری بازار کار، سرفصل حسابداری صنعتی می‌باشد.
-
نحوه قیمت گذاری روی کالای در جریان ساخت
عملیات قیمت گذاری بر روی سیستم های مختلف کاری دشوار بوده و باید با در نظر گرفتن یک سری اصول و جزئیات صورت بگیرد. قیمت گذاری روی کالای در جریان ساخت به طور کلی با استفاده از دو روش شناخته شده صورت می‌گیرد. توجه داشته باشید موجودی کالای در حال ساخت ممکن است در ترازنامه در بخشی جدا تحت همین عنوان گزارش گردد ولی معمولاً به نسبت دو نوع دیگر یعنی مواد اولیه و محصولات بسیار ناچیز می باشد.
در این روش اسناد مثبته و کارآمد که مربوط به کالای در جریان ساخت بوده با بهای تمام شده آن حساب و بر حسب نرخ واقعی تعیین قیمت می شود سپس حواله ها و رسیدهای مربوط به انبار پس از تعیین قیمت واقعی در دفاتر حسابداری منتشر می‌شود. یک نکته بسیار مهم که باید حسابداران به آن توجه کنند این است که قیمت گذاری کالا در شرکت‌های مختلف تولیدی باید در پایان سال صورت بگیرد.
-
قیمت گذاری با نرخ استاندارد
در این روش اسناد مثبته که به ورود و خروج کالای در جریان ساخت و همچنین موجودی کالای نیمه ساخته مربوط هستند، به‌صورت استاندارد قیمت گذاری شده و درنهایت ریالی می‌شوند. این نوع نکته را نظر بگیرید هنگامی که از نرخ استاندارد بهره می‌برید، این نرخ دارای دو حساب معین انحراف نرخ مصرف نیمه ساخته و انحراف نرخ خرید کالای نیمه ساخته را دارا است که شما باید به‌خوبی کالا را از نظر این دو حساب بررسی کرده و در نهایت به تعیین نرخ استاندارد بپردازید.
برای محاسبه آسان تر برخی شرکت ها فرم کالای در جریان ساخت برای هر قسمت تولیدی دارند و قبل از انتقال بین بخش های مختلف مسئول بخش موظف است کارت کالای در جریان ساخت را تکمیل و به قسمت بعد ارائه نماید. این چرخه تا انتهای مسیر تولید ادامه دارد و هنگامی که محصول نهایی آماده بسته بندی گردید کارت تولید آن نیز اماده می باشد و دیگر لازم نیست حسابدار به دنبال اقلام مصرفی جهت تولید باشد. او می تواند کارت های تولید را برداشته و میزان ساعت و مصرف مواد مختلف جهت تولید یک محصول را مشاهده نماید و هزینه تمام شده برای یک محصول را ثبت کرده و قیمت فروش برآوردی را به مسئول فروش اعلام نماید.
در حال حاظر سیستمی جهت محاسبه دقیق کالای در جریان ساخت وجود ندارد و معمولاً با میانگین تعداد زیادی از محصولات به دست می آید. جهت محاسبه کالای تولید شده میتوان کالای در جریان ساخت ابتدای دوره را با هزینه های تولید جمع نمود به عبارت دیگر می توان فرمول را به صورت زیر بیان نمود: کالای در جریان ابتدای دوره + هزینه های تولیدی – هزینه های کالای تولید شده
-
ثبت های حسابداری کالای در جریان ساخت
کالای در جریان ساخت زیر مجموعه حساب کل موجودی های کالا می باشد و ماهیت آن نیز بدهکار است. زمانی که مواد اولیه از انبار مواد اولیه به خط تولید ارسال می گردد، حساب کالای در جریان ساخت بدهکار می شود و حساب موجودی مواد اولیه بستانکار.
زمانی که کالای در جریان ساخت از خط تولید به انبار نیمه ساخته تحویل داده می شود موجودی کالای نیمه ساخته بدهکار و حساب کالای در جریان ساخت بستانکار می شود و زمانی که کالای نیمه ساخته از انبار نیمه ساخته، به خط تولید بعدی منتقل می شود در این صورت مجدداً کالای در جریان ساخت بدهکار می شود و موجودی کالای نیمه ساخته بستانکار میگردد. هر چقدر این سیکل تکرار گردد در ثبت های حسابداری آن تفاوتی ایجاد نمی گردد و ثبت های حسابداری نیز تکرار می گردند.
✔️ اگر قصد یادگیری حسابداری از پایه تا پیشرفته را دارید با انتخاب پکیج جامع آموزش صفر تا صد حسابداری ویژه بازار کار تمام تکنیک‌ها و مهارت‌های کلیدی که لازم است برای ورود به این حرفه بیاموزید را بصورت یکجا در اختیار شما قرار خواهیم داد.
